Περιβάλλον και Αποκαταστάσεις
Η εξορυκτική δραστηριότητα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα διαμόρφωσε και διαμορφώνει τον πολιτισμό του ανθρώπου, παράγοντας τις πρώτες ύλες για τη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών της ανάπτυξης και της ευημερίας.
Αναπόφευκτα όμως οι εξορυκτικές δραστηριότητες προκαλούν κάποιες αρνητικές επιπτώσεις στο τοπικό περιβάλλον, αλλά σε σχέση µε άλλες ανθρώπινες επεμβάσεις στη φύση (εμπρησμοί δασών, αποψίλωση δασών για άναρχη οικιστική επέκταση, ή υπερυλοτόµηση τροπικών δασών, έκλυση βιομηχανικών ρύπων στο περιβάλλον, έκλυση αερίων θερμοκηπίου και άλλα πολλά που διαταράσσουν δραματικά το κλιματικό σύστημα και τη βιοποικιλότητα του πλανήτη), προκαλούν μικρή, αναστρέψιμή επιβάρυνση, εφόσον τηρηθούν οι σχετικοί νόμοι αποκατάστασης.
Σήμερα, στο πλαίσιο της Βιώσιμής Ανάπτυξης έχουν βρεθεί αποδεκτές λύσεις για την αντιμετώπιση τυχόν περιβαλλοντικών προβλημάτων κατά την εξόρυξη. Εδώ και χρόνια οι εταιρείες µέλη του ΣΜΕ προχωρούν στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος στον εξορυκτικό χώρο σύμφωνα µε την ισχύουσα νομοθεσία.
1989 Aχιβαδόλιµνη Μήλος, πριν την αποκατάσταση.
Imerys BIOMHXANIKA OΡΥΚΤΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε πρώην S&B Βιοµηχανικά Ορυκτά.
2013 Aχιβαδόλιµνη Μήλος, µετά το πέρας της αποκατάστασης. Είναι έκδηλη η εξαφάνιση του περιβαλλοντικού αποτυπώµατος.
Imerys BIOMHXANIKA OΡΥΚΤΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε πρώην S&B Βιοµηχανικά Ορυκτά.
Με τον όρο «αποκατάσταση», εννοούμε τα διάφορα στάδια ενεργειών που καθορίζουν την ανάπλαση της περιοχής που έχει δεχθεί εξορυκτική δραστηριότητα, ανάλογα µε την επιλογή της χρήσης (αποκατάσταση φυσικού τοπίου, δημιουργία εκτάσεων προς καλλιέργεια ή προς άλλη χρήση, δημιουργία χώρων αναψυχής κτλ.), μετά το πέρας των εξορυκτικών εργασιών. Η πορεία προς την πλήρη αποκατάσταση ενός εξορυκτικού χώρου που ακολουθούν οι εταιρείες µέλη του ΣΜΕ, ξεκινά από το σχεδιασμό ακόμη των εξορυκτικών έργων (µε την υποβολή ιδιαίτερης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων) μεριμνώντας για την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και τη μικρότερη δυνατή όχληση κατά τις φάσεις ανάπτυξης των έργων. Μετά την κατάστρωση του σχεδίου, ακολουθεί η εφαρμογή του µε συνεχή έλεγχο των αποτελεσμάτων και πιθανές αναπροσαρμογές μεθόδων και τεχνικών.
- Ο βασικότερος παράγοντας για την αποκατάσταση του εξορυκτικού χώρου είναι η όσο το δυνατό µμεγαλύτερη πλήρωση των κενών και η διαμόρφωση των βαθμίδων της εκσκαφής και των πρανών των αποθέσεων (χωματουργικές διευθετήσεις) που θα απαλύνουν σημαντικά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και την οπτική ρύπανση.
- Στη συνέχεια καθορίζονται οι στόχοι αποκατάστασης ανάλογα µε τις επιλογές για τη μελλοντική χρήση του χώρου, προς όφελος της φύσης και ιδιαίτερα της βιοποικιλότητας. Έτσι πολλοί τέτοιοι πληγέντες χώροι που έχουν δεχτεί εξορυκτική δραστηριότητα κατά το παρελθόν, έχουν μετατραπεί σε δασώδεις εκτάσεις, σε λίμνες, σε πράσινους χώρους αναψυχής, ή σε καταφύγια άγριας ζωής, προσδίδοντας άλλη όψη και χαρακτηριστικά στο περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής.
Φυτώριο ενδηµικών φυτών.
Imerys BIOMHXANIKA OΡΥΚΤΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε πρώην S&B Βιοµηχανικά Ορυκτά.
Ενδημικά φυτά στη Μήλο.
Imerys BIOMHXANIKA OΡΥΚΤΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε πρώην S&B Βιοµηχανικά Ορυκτά.
- Σε επόμενη φάση επιλέγονται τα είδη των φυτών που θα χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση απόφασης για φύτευση των χώρων ή για προσπάθειες επανένταξης του εξορυκτικού χώρου στο φυσικό τοπίο. Βασικό στοιχείο για την επιτυχημένη προσπάθεια αποκατάστασης αποτελεί, σε περίπτωση επιλογής των φυτεύσεων, η επιλογή ενδημικών φυτών και προσαρμοσμένων στις κλιματολογικές συνθήκες του χώρου, όπως επίσης και η περίφραξη, η φύλαξη του χώρου και η συνεχής φροντίδα καθ ‘ όλη τη διάρκεια της αποκατάστασης αλλά και μετά την ολοκλήρωσή της. Απαραίτητη είναι και η συνεχής μέριμνα για τη διατήρηση των αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί.
Η μέριμνα συνεχίζεται μέχρι να παραδοθεί ο χώρος στα τοπικά δασαρχεία ή προς χρήση στις τοπικές κοινωνίες.
Οι εταιρείες µέλη του ΣΜΕ, από την εφαρμογή του νόμου 998/79 που θεσμοθέτησε την αποκατάσταση θιγμένων δασικών εκτάσεων από την εξόρυξη μέχρι σήμερα, έχουν αποκαταστήσει πλήρως 62.000 στρέμματα.
Από το 2007 έως σήμερα, έχουν φυτευτεί 3.000.000 περίπου δενδρύλλια και θάμνοι. Στο ίδιο χρονικό διάστημα, ξοδεύτηκαν για αποκαταστάσεις, συντήρηση και μέριμνα αποκατεστημένων χώρων 79.000.000 ευρώ.
Με την εφαρμογή καλών πρακτικών αποκατάστασης εξορυκτικών χώρων, όχι µόνο εξαφανίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αλλά ενισχύεται και η βιοποικιλότητα των ευρύτερων περιοχών που έχουν δεχθεί εξορυκτική δραστηριότητα. Το γεγονός αυτό, έχει αποδειχθεί και µε συγκεκριμένες, εξειδικευμένες μελέτες.
Πηγή κειμένου: Εκθέσεις δραστηριοτήτων ΣΜΕ.
ΤΙΤΑΝ: Αποκατάσταση στην περιοχή του εργοστασίου της Πάτρας, δηµιουργία τεχνητής λίµνης.
ΤΙΤΑΝ: Φυτώριο ενδηµικών φυτών.
ΤΙΤΑΝ: Λατοµείο «ΑΡΤΙΜΕΣ», προχωρηµένη αποκατάσταση βαθµίδων και αποθέσεων.
ΤΙΤΑΝ: Λατοµείο «ΑΡΤΙΜΕΣ», αποκατάσταση βαθµίδων εξόρυξης ελαχιστοποίηση περιβαλλοντικού αποτυπώµατος.
ΤΙΤΑΝ: Λατοµείο Ξηρορέµατος, αρχική φάση αποκατάστασης αποθέσεων.
ΤΙΤΑΝ: Λατοµείο Ξηρορέµατος, προχωρηµένη φάση αποκατάστασης αποθέσεων.
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α.Ε.: Επαναφορά αρχικού ανάγλυφου-ανάπλαση περιβάλλοντος παλαιού λατομικού χώρου “Κύκνος”.
Λατομικός χώρος “Αλούλα”. Εκμετάλλευση μαρμάρου του 19ου-αρχές 20ου αιώνα.
Μετατράπηκε σε μουσείο απο τα μάρμαρα Διονύσου Πεντέλης
Δελφοί-Δίστομον: Τοποθεσία «Γριάς Χωράφι», το κενό της εκσκαφής πριν την πλήρωσή του.
Δελφοί-Δίστομον: Τοποθεσία «Ροδιά», διαµόρφωση βαθµίδων σε στείρες αποθέσεις και αρχική φάση αποκατάστασης.
Δελφοί-Δίστομον: Τοποθεσία «Γριάς Χωράφι», µετά την πλήρωση των κενών και την έναρξη της αποκατάστασης. Ήδη το περιβαλλοντικό αποτύπωµα έχει µειωθεί στο ελάχιστο.
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ: Αποκατάσταση παλαιάς λίµνης τελµάτων των µεταλλείων Κασσάνδρας, µετά από εξυγίανση εδάφους και χρησιµοποίηση ειδικών φυτών.
Όµιλος Lafarge: Αποκατάσταση Λατοµείου της περιοχής Ανάβρας.
ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ Α.Ε.: Αποκατάσταση ευρύτερης περιοχής δραστηριοτήτων της.
ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ Α.Ε.: Πλήρης αποκατάσταση αποθέσεων στο Βόλο.
Χάλυψ Δομικά Υλικά Α.Ε.: Αρχικό στάδιο αποκατάστασης βαθµίδων λατοµικής εξόρυξης.
ΛΑΡΚΟ ΓΜΜΑΕ: Στεγανοποίηση χώρου απόθεσης µεταλλουργικής σκωρίας µε χρήση αργίλου, πριν από την τοποθέτηση γεωµεµβρανών.
ΛΑΡΚΟ ΓΜΜΑΕ: Στεγανοποίηση χώρου απόθεσης µεταλλουργικής σκωρίας µε χρήση αργίλου και γεωµεµβρανών.
ΔΕΗ: Αποκατάσταση στο Κύριο Πεδίο.
ΔΕΗ: Δημιουργία υδροβιότοπου και πάρκου αναψυχής σε παλαιό εξορυκτικό χώρο στην Πτολεµαΐδα.
