Το Delphi Economic Forum V ολοκληρώθηκε στις 13 Ιουνίου 2020, με μια άλλη γεμάτη ημέρα συνεδριών που άγγιξαν διάφορες πτυχές του πώς θα μοιάζει η επόμενη ημέρα της πανδημίας. Κύριο μέλημα καθ ‘όλη τη διάρκεια της ήταν η ανάκαμψη, καθώς και οι βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, ένα θέμα που συζητήθηκε επίσης εκτενώς σε μια σύνοδο μεταξύ του επικεφαλής οικονομολόγου του ΟΟΣΑ, Laurence Boone και του επικεφαλής οικονομικού σχολιαστή του χρηματοοικονομικού Τάιμς Μάρτιν Γουλφ.

«Κυκλοφόρησε πρόσφατα τις προβλέψεις μας, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν μαζικά από την άνευ προηγουμένου αβεβαιότητα που βιώνουμε», είπε η κα Boone, σημειώνοντας τον πραγματικά παγκόσμιο χαρακτήρα αυτής της κρίσης, τη διεύρυνση της απόκλισης μεταξύ των χωρών και τη σημαντική αβεβαιότητα που εξακολουθεί να περιβάλλει τον ιό . Μίλησε για τα δύο σενάρια που ο ΟΟΣΑ παρουσίασε για την παγκόσμια οικονομία, ένα στο οποίο αποφεύγεται ένα άλλο κύμα πανδημίας και ένα στο οποίο ένα δεύτερο κύμα έπληξε στην πραγματικότητα το φθινόπωρο.

Η κα Boone ανέφερε τη σημασία της μάθησης να ζει με αυτόν τον ιό και να προσαρμόζει ανάλογα τη συμπεριφορά μας. Τόνισε επίσης ότι το σχήμα της ανάκαμψης μπορεί να είναι διαφορετικό ανάλογα με τον τομέα. “Μπορούμε είτε να εργαστούμε με την ψηφιοποίηση και να αξιοποιήσουμε στο έπακρο αυτήν την κατάσταση, βελτιώνοντας την παραγωγικότητα, ή θα έχουμε δυσκολίες προσαρμογής και θα βιώσουμε μια ακόμη πιο αργή ανάκαμψη”.

Σε μια πιο αισιόδοξη σημείωση, ο κ. Wolf επεσήμανε τις κολοσσιαίες πολιτικές απαντήσεις που έχουμε δει στον ανεπτυγμένο κόσμο, τόσο φορολογικές όσο και νομισματικές. Η κα Boone επανέλαβε την άποψη ότι η απάντηση ήταν θετική, ειδικά όσον αφορά την αντιμετώπιση του βραχυπρόθεσμου αντίκτυπου της κρίσης, σημειώνοντας ωστόσο ότι βρισκόμαστε σε ένα σημαντικό σταυροδρόμι, το οποίο είναι πιθανό να επιφέρει την επιτάχυνση ορισμένων μετασχηματιστικών τάσεων. «Πρέπει να προσαρμόσουμε τον τρόπο που εργαζόμαστε, τον τρόπο που εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας, τον τρόπο που συναντάμε τους ανθρώπους και χτίζουμε κοινωνικές σχέσεις», είπε. Όσον αφορά την επόμενη μέρα για την παγκόσμια συνεργασία, επεσήμανε ότι αυτό μπορεί να αποδειχθεί «μια στιγμή λύτρωσης για να κάνουμε καλύτερα με την κλιματική αλλαγή από ό, τι κάναμε με τις πανδημίες».

Ο Διευθύνων Σύμβουλος του MRB Δημήτρης Μαύρος παρουσίασε μια έκθεση για το πώς εξελίχθηκε η ηγεσία σε όλη αυτή την κρίση. Ο στόχος της μελέτης ήταν να εντοπίσει πρότυπα ηγεσίας, να σχεδιάσει προφίλ ηγεσίας για το μέλλον και να περιγράψει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες σήμερα. Επισημαίνοντας την εμφάνιση ενός νέου τύπου ηγέτη “ο ηγέτης της ψυχής” σε αντίθεση με τον “ηγέτη του νου”, τόνισε την ανάγκη για την εμφάνιση ενός νέου μοντέλου ηγετών “που ακούνε το μυαλό της καρδιάς τους”, όπως το έθεσε.

Ο Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Κώστας Μιχαηλίδης μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο η τράπεζα πέρασε υπό το φως της έκτακτης ανάγκης του Covid-19 κατέληξε στην ενίσχυση της οργάνωσης για αυτήν τη νέα εποχή, με έμφαση στην καθοδήγηση με γνώμονα την ηγεσία. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Hellenic Petroleum Andreas Shiamishis ανέφερε μερικά από τα εργαλεία και τα χαρακτηριστικά στα οποία βασίστηκε η εταιρεία του τους τελευταίους μήνες, όπως προσαρμοστικότητα και ανάλυση σεναρίων, καθορισμός σαφών και επιτεύξιμων στόχων και αποτελεσματική επικοινωνία με τους ενδιαφερόμενους. Τόνισε επίσης ότι τα ελληνικά στελέχη επιχειρήσεων, τα οποία αναγκάστηκαν να αντιμετωπίσουν διάφορες δυσκολίες την τελευταία δεκαετία, είναι ιδιαίτερα έμπειροι ηγέτες. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Pharmathen Βασίλειος Κάτσος μίλησε για την πανδημία ως επιταχυντή των τεχνολογικών και επικοινωνιακών τάσεων που είχαν ήδη κερδίσει διεθνώς. Σημείωσε ότι αυτή την περίοδο είδε μεγαλύτερη συμμετοχή στην ομάδα, αλλά και ταλέντο που λάμπει.

  • Ο Γενικός Διευθυντής της Coca-Cola HBC για την Ελλάδα και την Κύπρο Γιάννης Παπαχρήστου επεσήμανε ότι η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες σήμερα είναι η αποτελεσματική εξισορρόπηση των συστημάτων αξίας τεσσάρων γενεών – των baby boomers, καθώς και των γενεών X, Y και Z. Και όμως , σημείωσε ότι υπάρχει μια σημαντική ευκαιρία, καθώς ο διάλογος, η συζήτηση και η σύνθεση παράγουν αξία. “Οι νέοι έχουν σημαντικό ρόλο να παίξουν στις εταιρείες, καθώς είναι πιο προσαρμοσμένοι σε αυτό που συμβαίνει εκεί έξω. Εάν δεν τους αξιοποιήσετε κατάλληλα, κινδυνεύετε να” κόψετε τον εαυτό σας από το μέλλον “”, πρόσθεσε. Η Franchise Country Manager για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα στην εταιρεία Coca-Cola Lilian Nectariou μίλησε για την κινητοποίηση των νέων γύρω από ένα κοινό όραμα και για να τους κάνει να νιώσουν σαν το έργο τους να μην έχει μόνο συναλλακτική φύση, αλλά συμβάλλει σε κάτι μεγαλύτερο και πιο νόημα, που είναι ένα κρίσιμο στοιχείο της ικανοποίησης από την εργασία για τις νέες γενιές
  • Ο Πρόεδρος της KINAL Fofi Gennimata σημείωσε ότι «οι τακτικές κινήσεις δεν θα είναι αρκετές» για την Ελλάδα σε αυτή τη στιγμή. “Πρέπει να ενισχύσουμε το γεωστρατηγικό μας ρόλο εκμεταλλευόμενοι τις συμμαχίες καθώς και τη θέση μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη των εταίρων μας και των διεθνών θεσμών”, είπε. Λαμβάνοντας υπόψη την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, σημείωσε ότι οι διαθέσιμες ταμειακές ροές δεν επαρκούν για τους Έλληνες επιχειρηματίες. “Ο κ. Μητσοτάκης πρέπει να καλέσει συνάντηση με τους Διευθύνοντες Συμβούλους των ελληνικών τραπεζών και να τους ζητήσει να υποστηρίξουν το κράτος, καθώς το κράτος τους υποστήριξε κατά τη διάρκεια της κρίσης.” Όσον αφορά το σχέδιο ανακούφισης της ΕΕ, υποστήριξε ότι πρέπει να διατεθεί μετά από εντατικό διάλογο. “Χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία της επιτροπής των τεχνοκρατών, αλλά οι αποφάσεις θα ληφθούν τελικά από την κυβέρνηση”.

Σε μια συζήτηση πάνελ για το πώς οι περιφερειακές και τοπικές αρχές διαχειρίστηκαν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης Covid-19, ο κυβερνήτης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας τόνισε τη μεγάλη συμβολή που έχουν συμβάλει στη διαχείριση της κρίσης μέχρι στιγμής, γεγονός που αναγνωρίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που τους προσέθεσε πρόσθετα κονδύλια. “Ήρθε η ώρα να ενεργήσουν οι νομοί και οι δήμοι σε όλη την Ελλάδα και την Ευρώπη”, είπε. Ο κυβερνήτης της Περιφέρειας Αττικής Γιώργος Πατούλης τόνισε την ανάγκη να τεθεί σε εφαρμογή ένα σχέδιο το φθινόπωρο, ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για μια νέα εστία. Επίσης, ανακοίνωσε την προετοιμασία μιας πρωτοβουλίας για τη στήριξη των ΜΜΕ, σε συνεργασία με τα Εμπορικά Επιμελητήρια της περιοχής της Αττικής. Ο κυβερνήτης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός επέστησε την προσοχή στο γεγονός ότι η κρίση του κοροναϊού συνεχίζεται, προσθέτοντας ότι οι τοπικές αρχές πρέπει να παραμείνουν σε εγρήγορση και να παραμείνουν σε στενή συνεργασία με την κυβέρνηση και την ΕΕ. “Καταστήματα, επαγγελματίες και επιχειρηματίες θα πρέπει να προσαρμοστούν ανάλογα, ακολουθώντας πρωτόκολλα υγιεινής και χρησιμοποιώντας όσο το δυνατόν περισσότερο ψηφιακά εργαλεία.” Ο Δημήτρης Παπαστεργίου, δήμαρχος της πόλης των Τρικάλων, εξήγησε ότι στόχος των δήμων ήταν να διασφαλιστεί ότι «η κρίση υγείας δεν θα μετατραπεί σε κοινωνική κρίση». Ανέφερε μια σειρά μέτρων που ελήφθησαν εν προκειμένω, όπως η αναστολή των τοπικών φορολογικών πληρωμών, η μείωση των διαφόρων τελών, καθώς και η διανομή γευμάτων, τροφίμων και άλλων προμηθειών, σε συνεργασία με τις Περιφέρειες και το Υπουργείο Εσωτερικών .

Σε μια συνεδρία για την υπερτροφοδότηση της ελληνικής οικονομίας στη μετα-Covid εποχή, ο Υφυπουργός Έρευνας & Τεχνολογίας Χρήστος Δήμας σημείωσε ότι η Ελλάδα έχει για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και στρατηγική σχετικά με την καινοτομία. Μίλησε για την πρωτοβουλία Elevate Greece, η οποία είναι μια προσπάθεια χαρτογράφησης του οικοσυστήματος εκκίνησης και ενθάρρυνσης συνεργιών, αλλά και για τα έργα της Πόλης Καινοτομίας στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Microsoft Ελλάδας Θεοδόσης Μιχαλόπουλος ανέφερε την πρόσφατη εξαγορά της Softomotive, μιας εταιρείας που κατάφερε να αναπτυχθεί σε μια δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα, και εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι σε ένα φιλικότερο περιβάλλον θα υπάρξουν ακόμη περισσότερες επιτυχίες από τη χώρα στον χώρο εκκίνησης . Ο Γεράσιμος Θωμάς, Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας, μίλησε για μια φιλόδοξη κυβερνητική ατζέντα για τους επόμενους μήνες, αναφέροντας μια σειρά πρωτοβουλιών που θα στηρίξουν την ελληνική οικονομία στην ανάκαμψη από την κρίση Covid-19, αλλά και θα βοηθήσουν την κυβέρνηση να επιτύχει τους στόχους έχει θέσει σχετικά με τον άνθρακα και τη βιωσιμότητα. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Sani / Ikos Ανδρέας Ανδρεάδης υποστήριξε ότι ο τουρισμός υπήρξε επιτυχημένη ιστορία για την Ελλάδα και σωσίβιο σκάφος για την ελληνική οικονομία. “Όταν έχετε μια νικηφόρα συνταγή, δεν την αλλάζετε, τη βελτιώνετε. Αυτό που πρέπει να κάνουμε ως χώρα είναι να επαναπροσδιορίσουμε το τουριστικό μας μοντέλο, να μετακινηθούμε σε μια πιο αναβαθμισμένη αγορά, πιο βιώσιμη και πιο προσαρμοσμένη στην πληροφορική και διαφοροποιημένη προϊόν, το οποίο θα διανέμεται πιο ομοιόμορφα σε όλη τη χώρα, αλλά και εποχιακά. Αυτό θα σημαίνει τη μετατροπή της χώρας σε προορισμό τρόπου ζωής. ” Τέλος, ο Αντιπρόεδρος του Παπαστράτου Ιάκωβος Καργαρώτος μίλησε για μια έντονα συναισθηματική περίοδο που πέρασε η χώρα – με αισθήματα φόβου και ανασφάλειας που οδηγούν στην αισιοδοξία και την υπερηφάνεια. Βασιζόμενος στα διδάγματα αυτής της περιόδου, σημείωσε ότι πρέπει να οραματιστούμε ένα νέο μοντέλο παραγωγής, το οποίο θα είναι βιώσιμο, αλλά και χωρίς αποκλεισμούς. “Σε αυτό το νέο μοντέλο υπάρχει χώρος για όλους”, πρόσθεσε.

  • Συζητώντας την αποτελεσματικότητα των φορολογικών μέτρων για την επιτυχή ανάκαμψη, ο Επίτροπος Φορολογίας στο Κυπριακό Τμήμα Φορολογίας Ιωάννης Τσαγγάρης σημείωσε ότι στην Κύπρο τα φορολογικά μέτρα έχουν αποδειχθεί πολύ επιτυχημένα, αλλά πρέπει να επανεξετάζονται συνεχώς για να βεβαιωθούν ότι πληρώνουν, σημειώνοντας ότι πολλές φορές, ακόμη και κάποιος που δεν πληρώνει πολλούς φόρους, ξοδεύει χρήματα μέσω της κατανάλωσης. Ο Γιώργος Μυλωνογιάννης, Νομικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, παρατήρησε ότι η κυβέρνηση έκανε μια συντονισμένη προσπάθεια με τον Νόμο 4646, ο οποίος μπορεί να μην είναι εκσυγχρονιστικός αλλά έλυσε πολλά προβλήματα. Η Aσπασία Μάλλιου, συνεργάτης του δικηγορικού γραφείου Ποταμίτης Βεκρής επεσήμανε ότι το επόμενο μέτρο φορολογικής μεταρρύθμισης θα πρέπει να περιλαμβάνει στοχοθετημένα φορολογικά κίνητρα, υποστηρίζοντας ότι αυτά δεν πρέπει να είναι οριζόντια προσανατολισμένα, αλλά να επικεντρώνονται σε τομείς που θέλουμε να προσελκύσουμε ως χώρα. Η Γεωργία Σταματέλλου, συνεργάτης και επικεφαλής των φορολογικών και νομικών στην KPMG μίλησε επίσης για το ότι ο νόμος 4646 έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα, χάρη στη φορολογική απαλλαγή των κεφαλαιουχικών κερδών νομικών οντοτήτων και την εφαρμογή του καθεστώτος “non-dom”. Τέλος, Κατερίνα Σαββαίδου, Ass. Ο καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και πρώην Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων δήλωσε ότι παρόλο που τα προσωρινά μέτρα βοήθησαν στη ρευστότητα της αγοράς “από τώρα και στο εξής οι μεμονωμένοι φορολογούμενοι πρέπει να προστατεύονται, ώστε να μην υπάρχουν οικονομικές ανισότητες”. Υποστήριξε για τη μείωση των φόρων για τα χαμηλά επαγγελματίες που επηρεάζονται από μισθούς και κοροναϊούς. Τέλος, η φορολογική πολιτική μπορεί να λειτουργήσει υπέρ της ανάκαμψης των επιχειρήσεων, είπε, κυρίως μέσω φορολογικών μειώσεων.
  • Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός του πρωθυπουργού Δημήτρης Λιάκος μοιράστηκε τις ανησυχίες του σχετικά με τη συζήτηση σχετικά με το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ και τις αντιρρήσεις που εκφράζουν οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης. “Δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει ένα νέο μνημόνιο συμφωνίας. Ίσως θα πρέπει να εφαρμόσουμε έναν κατάλογο μεταρρυθμίσεων και θα υπάρξει κάποια συγκέντρωση χρέους, η οποία τρομάζει τον Βορρά.” Τόνισε τη σημασία της «επόμενης ημέρας για την Ευρώπη» και της εξεύρεσης κοινού εδάφους όσον αφορά τη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική. Σημείωσε ότι το τρέχον μοντέλο παραγωγής στην Ελλάδα είναι προβληματικό και ότι είναι απαραίτητος ο διάλογος μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων.
  • Σε μια συνεδρία σχετικά με το γιατί η κατασκευή έχει σημασία για την ανάπτυξη και την ανάκαμψη, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Βιομηχανιών Ελλάδος Αθανάσιος Σαββάκης σημείωσε ότι πρέπει να δούμε το ποτήρι ως μισό γεμάτο και να διατηρήσουμε τη θετική δυναμική των τελευταίων μηνών. “Η πολιτική βούληση είναι πολύ σημαντική, αλλά πρέπει να συνδυαστεί με ένα θετικό κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον για να επιφέρει αλλαγές”. Υποστήριξε ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει συγκεκριμένη βιομηχανική πολιτική, γεγονός που κάνει πολλούς τομείς να υποφέρουν, αλλά προέβλεψε ότι τα πράγματα είναι πιθανό να αλλάξουν εάν προχωρήσουμε στον περιβαλλοντικό και ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας μας.

 

Ο Αθανάσιος Κεφαλάς, Πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, τόνισε το μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας που χαρακτηρίζει τις προοπτικές για τα επόμενα χρόνια. Ειδικά όσον αφορά στον τομέα του, είπε ότι στόχος είναι να διατηρήσει το μερίδιο του 3% στο ΑΕΠ, 100.000 θέσεις εργασίας και το μερίδιο του 10% όλων των εξαγωγών.

Παρατίθενται παρακάτω τα κύρια σημεία της ομιλίας του:

«Κύριοι στόχοι της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας είναι η διατήρηση της συνεισφοράς της στο 3% του ΑΕΠ και η στήριξη 100.000 ποιοτικών θέσεων εργασίας, κυρίως στην ελληνική περιφέρεια. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Αθανάσιος Κεφάλας, Πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, στην τοποθέτηση του στο Delphi Forum 2020, βασικό μέλημα των επιχειρήσεων του κλάδου είναι η ενίσχυση των εξαγωγών, σε ποσοστό έως και 10%, χάρη στην έντονη εξωστρέφεια της, όπως αυτή εκφράζεται με την εξαγωγή του 75% των πωλήσιμων προϊόντων της σε μεγάλο αριθμό κρατών.

“Στη φετινή χρονιά θα εστιάσουμε στη μείωση των επιπτώσεων από την υγειονομική κρίση και τη γρήγορη ανάκαμψη του κλάδου σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό διεθνές οικονομικό κλίμα, εξασφαλίζοντας υψηλά επίπεδα ασφάλειας και υγιεινής για το προσωπικό και τους συνεργάτες μας. Δίνουμε έμφαση σε δράσεις και προτάσεις, νομοθετικές και άλλες, με στόχο την διασφάλισης της παραγωγικής ικανότητας και της ανταγωνιστικής θέσης μας στο διεθνή στίβο, λαμβάνοντας υπόψη την πιθανή καταγραφή της χαμηλής ζήτησης πρώτων υλών και της συμπίεσης τιμών», ανέφερε στην συνέχεια ο Πρόεδρος του ΣΜΕ.

«Σ’ αυτό το περιβάλλον είναι απαραίτητο να επιταχυνθούν διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που θα επιταχύνουν την απονομή δικαιοσύνης και θα ενισχύσουν την ασφάλεια δικαίου, να υποστηριχθεί με απτά μέτρα η ρευστότητα των επιχειρήσεων και να αποφευχθούν φαινόμενα μετακύλισης του προβλήματος από τη μία επιχείρηση στην άλλη, να ληφθούν μέτρα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του κλάδου με την μείωση του κόστους ενέργειας, τον υπολογισμό των αποσβέσεων, τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας και τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που αφορά στις χερσαίες μεταφορές.

Η μεταποίηση συμβάλλει στο ΑΕΠ της χώρας με περίπου 8% και είναι η ώρα αυτό να αυξηθεί σταδιακά τουλάχιστον στο 12%, ώστε να αρχίσει να προσεγγίζει τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Οι δυνατότητες υπάρχουν και είναι η ώρα να κινηθούμε αποφασιστικά και να αξιοποιήσουμε το ανθρώπινο κεφάλαιο, με την μείωση και του μη μισθολογικού βάρους και της φορολογίας των ικανών στελεχών καθώς και τα υπόλοιπα συγκριτικά πλεονεκτήματα  της χώρας μας».

Στο βέλτιστο τρόπο διαχείρισης της κρίσης αναφέρθηκε συνοπτικά ο κ. Κεφάλας, κλείνοντας την ομιλία του, καθώς οι εταιρείες του Συνδέσμου απάντησαν στη κρίση, λαμβάνοντας εγκαίρως αποφάσεις για τη διατήρηση των κρίσιμων δραστηριοτήτων της βιομηχανίας, με παράλληλη διασφάλιση της υγείας του ανθρώπινου δυναμικού, ενώ έλαβαν πρωτοβουλίες, αξιολογώντας τα ρίσκα και εκπονώντας σχέδια διατήρησης της ρευστότητας και της βιωσιμότητας σε καιρούς αβεβαιότητας.

Η τρέχουσα  κρίση μπορεί και πρέπει να αποτελέσει το θεμέλιο λίθο ενός κύκλου ευημερίας με ταχύτερη εφαρμογή της ψηφιακής οικονομίας και νέων μορφών εργασίας και παραγωγής στη χώρα μας»

Ο Πρόεδρος του Ομίλου EFA και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών (EENE) Christian Hadjiminas σημείωσε ότι η Ελλάδα πρέπει να περάσει από μια διαδικασία εκβιομηχάνισης. Τόνισε ότι η μεταποίηση αποτελεί το ένα τρίτο της οικονομίας, υποστηρίζοντας ένα ίσο μερίδιο θέσεων εργασίας όπως και ο τουρισμός. «Χρειαζόμαστε επιθετική εξωστρέφεια και ισχυρή ψηφιοποίηση, ενώ το κράτος θα πρέπει να προσφέρει κίνητρα σε εταιρείες που αποφασίζουν να« κάνουν ψηφιακή »στον τομέα της επεξεργασίας».