Συνέντευξη του προέδρου του ΣΜΕ κ. Α. Κεφάλα στο grtimes

Μεγαλώνει ο κατάλογος των ανεπίλυτων προβλημάτων των μεταλλευτικών επιχειρήσεων, καθώς ο δημόσιος διάλογος δεν παράγει λύσεις για τις εταιρείες – μέλη του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, ενός κλάδου που συνεισφέρει πάνω από το 3% του ΑΕΠ της χώρας, το 5%-10% των εξαγωγών και υποστηρίζει δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, τις περισσότερες στην περιφέρεια.

Όπως είπε στο GRTimes.gr o πρόεδρος του ΣΜΕ κ. Αθανάσιος Κεφάλας, οι επιχειρήσεις «έρχονται» από ένα καλό 2021 κι’ αναμένεται, ότι θα επιτύχουν ονομαστική αύξηση του τζίρου τους στη φετινή χρονιά, παρά τα πολλά προβλήματα που σωρεύονται συνεπεία της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία, προβλήματα τα οποία προστίθενται στα «απόνερα» της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης που προκάλεσε ο covid-19.

Ο πρόεδρος του  ΣΜΕ, μίλησε για την δέσμευση των μελών του Συνδέσμου στην τήρηση των αρχών του Κώδικα Βιώσιμης Ανάπτυξης και για πρακτικές που θα πρέπει να τους εξασφαλίζουν κοινωνική άδεια λειτουργίας, ενώ εστίασε σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του κλάδου, αν όχι το μεγαλύτερο, που είναι η έλλειψη ανθρωπίνου δυναμικού όλων των βαθμίδων και σχετικών ειδικοτήτων, σε μία φάση που οι επιχειρήσεις πρέπει να επιταχύνουν στην κατεύθυνση του ψηφιακού τους μετασχηματισμού.

1)Πώς εξελίσσεται για τις εταιρείες – μέλη του ΣΜΕ και γενικότερα για τον κλάδο εξόρυξης και επεξεργασίας ορυκτών και μεταλλευμάτων το 2022;

«Ο απολογισμός για το 2021 ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικός, όμως η συνειδητοποίηση των συνθηκών που καλούμαστε να διαχειριστούμε σήμερα μας υπενθυμίζει ότι για το κλάδο μας σπάνια υπάρχουν ιδανικές συνθήκες.Ήδη  από τα μέσα του περασμένου χρόνου σταδιακά προστέθηκαν στις υγειονομικές και εφοδιαστικές δυσκολίες και νέες προκλήσεις όπως η ενεργειακή κρίση, οι ελλείψεις σε μηχανήματα και ανταλλακτικά και το φάσμα του πληθωρισμού. Επιπλέον από τις αρχές του 2022 η Ευρώπη, κατά κύριο λόγο, και υπόλοιπος κόσμος  βρίσκονται  αντιμέτωποι με τις συνέπειες του πρώτου πολέμου στην ευρωπαϊκή ήπειρο στον τρέχοντα αιώνα.

Οι τυχούσες προβλέψεις για το εγγύς μέλλον είναι ιδιαίτερα επισφαλείς, βασιζόμενοι όμως στις ενδείξεις του πρώτου εξαμήνου, ευελπιστούμε ότι θα έχουμε μία ονομαστική αύξηση του κύκλου εργασιών, διατήρηση του μεριδίου μας στις εξαγωγές καθώς και του επιπέδου των υποστηριζόμενων ποιοτικών θέσεων εργασίας.

Θα πρέπει να είμαστε καλά προετοιμασμένοι για την αντιμετώπιση των δυσχερειών που προαναφέρθηκαν και για την προσαρμογή μας στις απαιτήσεις της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και στις πιθανολογούμενες γεωπολιτικές αλλαγές».

2) Eκτιμάτε ότι υπάρχει ορυκτός πλούτος, που στο πλαίσιο πάντοτε των ορθών πρακτικών περιβαλλοντικής προστασίας, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί με δραστηριότητες οικονομικά βιώσιμες;

«Η χώρα μας έχει υψηλό κοιτασματολογικό δυναμικό ορυκτών πρώτων υλών.Όμως η μετατροπή αυτού του δυναμικού σε πλούτο απαιτεί μία επίμονη προσπάθεια μεταλλευτικής έρευνας για την ποσοτικοποίησή τους, την ανάληψη επενδυτικού ρίσκου,την απόκτηση και διατήρηση της διοικητικής και κοινωνικής άδειας λειτουργίας και φυσικά την βιώσιμη λειτουργία των μεταλλείων και λατομείων. Ήδη χάρη σε ορισμένα κοιτάσματα παγκόσμιας κλάσης, για μία σειρά μεταλλευμάτων, βιομηχανικών ορυκτών και μαρμάρων η χώρα μας κατέχει πολύ υψηλές θέσεις παραγωγής στην Ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά. Τα μέλη μας ενστερνίζονται τις αρχές της υπεύθυνης εξόρυξης και ο εξορυκτικός κλάδος συνεισφέρει πάνω από το 3% του ΑΕΠ της χώρας, 5-10% των εξαγωγών και υποστηρίζει δεκάδες χιλιάδες ποιοτικές θέσεις εργασίας κύρια στην ελληνική περιφέρεια.

Η συγκυρία είναι ευνοϊκή για την περαιτέρω ανάπτυξη των εγχωρίων ορυκτών πρώτων υλών και εναπόκειται σε όλους του συμμετόχους της εξορυκτικής βιομηχανίας να κινητοποιηθούν κατάλληλα, αίροντας εμπόδια στην πρόσβαση σε περιοχές NATURA, αντιμετωπίζοντας την κοινωνική δυσπιστία και προωθώντας την υπεύθυνη εξόρυξη».

3) Κάνετε παρακαλώ αναφορά στην περίπτωση της ΛΑΡΚΟ και στα διδάγματα που προκύπτουν από αυτή.

«Η ΛΑΡΚΟ αποτέλεσε εμβληματική μονάδα της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας και βρίσκεται σε μία ιδιαίτερα ευαίσθητη φάση του επιχειρησιακού της κύκλου. Προτεραιότητα μας τώρα είναι η διασφάλιση του μέλλοντος της, ώστε να αξιοποιηθεί το εγχώριο δυναμικό σιδηρονικελιούχων κοιτασμάτων, σε μία συγκυρία ανόδου των τιμών του νικελίου και του κοβαλτίου, να εκσυγχρονισθούν οι παραγωγικές δομές της και να διασφαλισθούν ικανές θέσεις εργασίας.

Από την πρόκληση της ΛΑΡΚΟ θα κρατήσουμε ότι οι εξορυκτικές επιχειρήσεις πρέπει να είναι ευέλικτες, να προσαρμόζονται έγκαιρα στις εκάστοτε εξελίξεις της αγοράς αλλά και της οργάνωσης της παραγωγής, να έχουν το κατάλληλο επιχειρηματικό μοντέλο για να είναι διεθνώς ανταγωνιστικές καθώς και να επενδύουν συστηματικά στην ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου και στον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων».

4) Toν ΣΜΕ έχει απασχολήσει ιδιαίτερα το θέμα της εξασφάλισης εκπαιδευμένου προσωπικού για τις επιχειρήσεις – μέλη του. Η έλλειψη προσωπικού σε πόσες θέσεις απασχόλησης υπολογίζεται και τι ειδικότητες κυρίως αφορά; Έχουν γίνει προσπάθειες «εισαγωγής» προσωπικού από άλλες χώρες, Ευρωπαϊκές ή τρίτες;

 «Η προσέλκυση και διατήρηση του ταλέντου είναι από τις σημαντικότερες προκλήσεις όλων των κλάδων στην εποχή της «μεγάλης παραίτησης», το ίδιο συμβαίνει και με τον κλάδο μας. Οι ελλείψεις αφορούν σε όλα τα επίπεδα της οργάνωσης ξεκινώντας από μηχανικούς πρόθυμους να εργαστούν στην περιφέρεια, την ανεπάρκεια καταρτισμένων εργοδηγών και την σταδιακή μεγέθυνση της έλλειψης τεχνιτών, χειριστών μηχανημάτων αλλά και εργαζομένων με νέες δεξιότητες στα πεδία της πληροφορικής, του ψηφιακού κόσμου και της ρομποτικής.Οι ελλείψεις είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν αυτή τη στιγμή, είναι όμως σημαντικό ζήτημα για τα μέλη μας.

Στις επιχειρήσεις μας ήδη απασχολούνται, με τήρηση όλων των προβλέψεων της ισχύουσας εργατικής νομοθεσίας, εργαζόμενοι που προέρχονται από άλλες χώρες και έχουν ενσωματωθεί με επιτυχία στην κοινωνία μας. Η συστηματική αναζήτηση εργαζομένων από το εξωτερικό δεν έχει αρχίσει, το έχουμε όμως δει να αποτελεί λύση σε άλλες χώρες».

5) Τι έχει προτείνει ο ΣΜΕ για την εξεύρεση ανθρωπίνου δυναμικού και την εκπαίδευσή του; 

 «Στο πλαίσιο της φετινής μας Γενικής Συνέλευσης οργανώσαμε μία συζήτηση με αντικείμενο «Εξορυκτική Βιομηχανία 4.0: Προκλήσεις και ευκαιρίες για τους εργαζομένους της», με ενδιαφέροντα συμπεράσματα και προτάσεις  όσον αφορά στην επιτακτική ανάγκη επενδύσεων και εκπαίδευσης των εργαζομένων για την προσαρμογή στα νέα δεδομένα του ψηφιακού μετασχηματισμού καθώς και του ολιστικού συντονισμού ενεργειών μεταξύ καινοτόμων τεχνολογικών μέσων και ανθρώπινου στοιχείου.

Στις άμεσες λύσεις θα τοποθετούσα τις προτάσεις μας για την απεξάρτηση της πιστοποίησης των τεχνικών επαγγελμάτων από την προϋπηρεσία, με ταυτόχρονη ανάδειξη της πιστοποιημένης εκπαίδευσης ως κύριο πυλώνα, την επαρκή ενδοεπιχειρησιακή εκπαίδευση για τεχνικές και λοιπές δεξιότητες και την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων.

Όμως οι προκλήσεις του μέλλοντος απαιτούν σημαντική προετοιμασία με φροντίδα  στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση ώστε να εξοικειωθούν οι νέες γενιές με τις γεωεπιστήμες και τα ορυκτά, τη στροφή της μέσης εκπαίδευσης και στην επαγγελματική προετοιμασία και τη δημιουργία μεσαίων στελεχών ενώ και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να γίνει προσπάθεια για ελκυστικά και διαρκώς προσαρμοζόμενα προγράμματα σπουδών.

Η δια βίου μάθηση αποτελεί πλέον τη βασική αρχή για την αποφυγή σοβαρών ελλείψεων προσωπικού αλλά και καταστάσεων ανεργίας στο μέλλον. Στη κατεύθυνση αυτή πρέπει να αναληφθούν κοινές πρωτοβουλίες από το κράτος και τον επιχειρηματικό κόσμο, ιδιαίτερα για την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων».

6) Έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες από πλευράς του ΣΜΕ και των εξορυκτικών επιχειρήσεων για να βελτιωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των δραστηριοτήτων τους αλλά και να «κερδηθεί» η κοινή γνώμη;

 «Τα μέλη του Συνδέσμου πρωτοπορούν στο μείζον θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης,  δεσμεύονται ήδη από το 2006 σε «Κώδικα Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης», ο οποίος μάλιστα επικαιροποιήθηκε με απόφαση της φετινής Γενικής Συνέλευσης και αποτελεί υπόδειγμα ακόμα και με τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπλέον η δέσμευση αυτή αποτυπώνεται κάθε χρόνο με μία ομάδα δεικτών που αφορούν 12 περιοχές που θεωρούνται οι περισσότερο αντιπροσωπευτικές για τη συστηματική παρακολούθηση της βιώσιμης εξορυκτικής δραστηριότητας των μελών, καθώς στη δημιουργία βάσης αξιόπιστων δεδομένων για τη διαμόρφωση πολιτικών βασισμένων σε στοιχεία.O απολογισμός της Βιώσιμης Ανάπτυξης αναρτάται στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου και είναι προσβάσιμος σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Αξιολογώντας τις επιδόσεις μας στο τρίγωνο της βιώσιμης ανάπτυξης αναφέρουμε συνοπτικά:

  • Έχουμε διασφαλίσει ως πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της ελληνικής οικονομίας το πλούσιο φάσμα ορυκτών που υπάρχει στην ελληνική γη με σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ και την απασχόληση της χώρας. Παράλληλα, ο εξορυκτικός κλάδος αποτελεί πόλο έλξης ξένων επενδύσεων, συνεισφέροντας με θετικό πρόσημο στην ανοικοδόμηση της οικονομίας.
  • Πέραν των θέσεων εργασίας τα μέλη μας αποτελούν υπεύθυνα εταιρικά μέλη των κοινωνιών στις οποίες δραστηριοποιούνται, επιζητώντας συστηματικά τον γόνιμο διάλογο με όλους τους συμμετόχους και συνεισφέροντας στις τοπικές κοινωνίες σημαντικά ποσά με τη μορφή χορηγιών, υποτροφιών, κατασκευή κοινωφελών έργων κλπ. Σημαντικό σημείο εδώ είναι η συνεργασία και με άλλες δραστηριότητες, όπως ο τουρισμός, συμβάλλοντας έτσι στη ισόρροπη ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Μήλου.
  • Στο τομέα του περιβάλλοντος τα μέλη μας εφαρμόζουν βέλτιστες πρακτικές για μείωση του αποτυπώματος των τόσο στην ανάλωση των φυσικών πόρων όσο και της γης. Ειδικά για το τελευταίο η εξόρυξη καταλαμβάνει στην Ελλάδα λιγότερο από το 0.2% της έκτασης της και με βάση τα στοιχεία μας έχει ήδη αποκαταστήσει φυτεύοντας πάνω από 2.300.000 δενδρύλλια και θάμνους από το 1979, εγκαθιστώντας και άλλες μετα-μεταλλευτικές χρήσεις όπως πάρκα αναψυχής, τεχνητές λίμνες, αμπελώνες κλπ, σε περί τις 100.000 στρέμματα.Ειδικά στις σύγχρονες προκλήσεις της κυκλικής οικονομίας απαντάμε, πέραν της γνωστής φειδούς στη διαχείριση των ορυκτών πόρων που αποτελεί την απαρχή της βιωσιμότητας μας, με σειρά καλών πρακτικών αξιοποίησης «δευτερογενών κοιτασμάτων» αλλά και υποδειγμάτων βιομηχανικής συμβίωσης. Απαριθμούμε  ενδεικτικά την αποκατάσταση θιγμένων εδαφών με ταυτόχρονη απόληψη παλιών απορριμάτων στη Χαλκιδική, την αξιοποίηση παλιών αποθέσεων  λευκολίθου χάρις σε νέες τεχνικές καθαρισμού, τη χρήση των μαρμαροψηφίδων των ογκομαρμάρων για παραγωγή ανθρακικού ασβεστίου και άλλων προϊόντων για την κατασκευαστική βιομηχανία, την αξιοποίηση ψιλομερών περλίτη στη κεραμική και στις κατασκευές κλπ.

Με τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι μέλη του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων δικαιούνται να αποκτούν και να διατηρούν την κοινωνική άδεια λειτουργίας καθώς εργάζονται σταθερά για τη βιώσιμη και υπεύθυνη εξόρυξη των ορυκτών, την αποκατάσταση του τοπίου, την επαναχρησιμοποίηση της γης  και  συνεισφέρουν ενεργά στις τοπικές κοινωνίες.

Στη προσπάθεια αυτή απαραίτητη είναι και η συνδρομή της Δημόσιας Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με την υποστήριξη και την επιβράβευση των υπεύθυνων εξορυκτικών επιχειρήσεων».

7) Η Πολιτεία δείχνει να «ακούει» περισσότερο τους προβληματισμούς και τα αιτήματα της εξορυκτικής βιομηχανίας;

«Ο Σύνδεσμος μας είναι θεσμικός εκπρόσωπος του εξορυκτικού κλάδου, προβάλλει συστηματικά τις θέσεις του με συμμετοχή στο δημόσιο διάλογο και συνομιλεί με τη Δημόσια Διοίκηση και τα αρμόδια υπουργεία.

Το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για την αποτελεσματική λειτουργία και την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των μελών μας και του κλάδου μας. Δίνουμε ιδιαίτερο βάρος στην καταγραφή των εμποδίων και την συστηματική επικοινωνία των προτεινομένων λύσεων σε πολλαπλά επίπεδα και ευκαιρίες. Οργανώνουμε  συναντήσεις και γραπτές ανταλλαγές  με τα αρμόδια υπουργεία, συμμετοχές σε ημερίδες διαμόρφωσης πολιτικής και σε δημόσιες διαβουλεύσεις νομοθετημάτων που μας αφορούν.

Αξιολογώντας αυτές τις δράσεις εκτιμάμε ότι είχαμε τη δυνατότητα να ακουστούμε, όμως τα αποτελέσματα του δημόσιου διαλόγου στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων δεν μας αφήνουν ικανοποιημένους διότι ο κατάλογος των αιτημάτων και των ανεπίλυτων προβλημάτων μεγαλώνει, δημιουργώντας εμπόδια στην ανάπτυξη ενός ανθεκτικού και σημαντικού κλάδου της εθνικής οικονομίας. Οι ορυκτές πρώτες ύλες και η αξιοποίησή είναι αναπτυξιακοί πόροι για την εθνική οικονομία  και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοιοι από το κράτος και τις τοπικές κοινωνίες».

Πηγή: grtimes.gr