Από το τέλος του 2009 και εντονότερα το 2010 εμφανίζονται προοπτικές ανάκαμψης του κλάδου διεθνώς, λόγω της κλιμακούμενης αύξησης στη ζήτηση των πρώτων υλών. Τα προϊόντα που απευθύνονται στις αγορές του εξωτερικού εκτιμάται ότι θα ανακτήσουν το χαμένο έδαφος του 2009. Αντίθετα αυτά που προορίζονται στην εσωτερική αγορά και ιδιαίτερα προς τον κατασκευαστικό τομέα θα αντιμετωπίσουν τις έντονες συνέπειες της εγχώριας κρίσης.

Οι εταιρείες μέλη του ΣΜΕ, παρά το προβληματικό 2009, ακολουθώντας επιτυχημένες πρακτικές βελτίωσης λειτουργίας, περιορισμού κόστους και εύρεσης νέων αγορών για τα προϊόντα τους, κρατήθηκαν σε πολύ καλά παραγωγικά επίπεδα και με άθικτες παραγωγικές δομές που θα τους επιτρέψει να συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών σε πρώτες ύλες της διεθνούς αγοράς στο εγγύς μέλλον.

Το 2010 αποτελεί μία έντονα αρνητική χρονιά για τη χώρα με τεράστιες συνέπειες σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Τα χρόνια προβλήματα και οι πάσης φύσεως παθογένειες, οδήγησαν την Ελλάδα στα όρια της χρεοκοπίας. Η χώρα εντάσσεται σε μηχανισμό διάσωσης και ξεκινά μία περίοδος συνεχών ανατροπών. Τα αναγκαστικά μέτρα που λαμβάνονται για να τιθασεύσουν τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείματα και το δημόσιο χρέος, οδηγούν την οικονομία σε μεγάλη ύφεση, αφήνοντας βαθιά σημάδια μείωσης της ενεργούς ζήτησης, κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας και έντονο κλίμα απαισιοδοξίας στην κοινωνία.

Συνέπεια αυτών, η δημιουργία σοβαρότατων προβλημάτων χρηματοδότησης και ρευστότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και η παντελής απουσία συνθηκών δημιουργίας επενδύσεων και προοπτικών ανάπτυξης.

Από την άλλη πλευρά, η Ευρωπαϊκή και γενικά η παγκόσμια οικονομία επιταχύνει τους ρυθμούς ανάπτυξής της σε σχέση με την καθίζηση του 2009. Η επιτάχυνση του παγκόσμιου ρυθμού ανάπτυξης είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης σε πρώτες ύλες και την βελτίωση των τιμών τους.

Ο συνδυασμός των ανωτέρω δύο συνθηκών, ύφεση στο εσωτερικό, ανάπτυξη στις αγορές εξωτερικού, είχε σαν αποτέλεσμα οι εξαγωγικές δραστηριότητες της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας, σε πρώτες ύλες και μεταλλεύματα να παρουσιάσουν σημαντική αύξηση, επιστρέφοντας στα προ της διεθνούς κρίσης του φθινοπώρου του 2008 επίπεδα, ενώ οι δραστηριότητες που απευθύνονται στην εγχώρια αγορά, να εμφανίσουν πολύ σημαντική κάμψη.

Το 2011 απετέλεσε για τον τόπο μία ακόμη πολύ άσχημη χρονιά που συγκρίνοντας την δύσκολα μπορεί να βρει κανείς, γυρίζοντας το χρόνο αρκετές δεκαετίες πίσω. Η οικονομία βρίσκεται σε βαθιά ύφεση, ενώ έντονα δοκιμάζεται το πολιτικό σύστημα και η κοινωνική συνοχή της χώρας. Φαινόμενα κρίσης όμως υπάρχουν ή διαφαίνονται αλλού εντονότερα, αλλού με μικρότερη ένταση σε πολλά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επηρεάζοντας τη συνοχή της όπως και τις λαμβανόμενες αποφάσεις, ιδιαίτερα σε οικονομικό επίπεδο.

Σ’ ότι αφορά τον κλάδο της εξορυκτικής βιομηχανίας, η βαθιά ύφεση έχει επηρεάσει τραγικά τις εταιρείες που παράγουν προϊόντα τα οποία απευθύνονται στην εσωτερική αγορά (αδρανή, μάρμαρα, τσιμέντο, ένα τμήμα βιομηχανικών ορυκτών) ενώ τα προϊόντα που απευθύνονται στη διεθνή αγορά εμφανίζουν καλά αποτελέσματα. Οι εξαγωγές του κλάδου το 2011 πηγαίνουν καλά, με σχετικές αυξήσεις τιμών και ζήτησης σε σχέση με το 2010.

Το 2012 βαθαίνει ακόμη περισσότερο η εθνική οικονομική κρίση, ενώ εμφανίζονται σημάδια κάμψης ζήτησης και τιμών στις πρώτες ύλες με κύριες αιτίες τη διαφαινόμενη ύφεση ή στασιμότητα σε πολλές οικονομίες της Ε.Ε., την κρίση σε μεγάλα βιομηχανικά κράτη όπως π.χ. Ιταλία και Ισπανία, τα μη εμφανή στοιχεία ανάκαμψης της οικονομίας των ΗΠΑ και την αποθέρμανση της οικονομίας Κίνας. Αποτέλεσμα αυτών είναι, εκτός των άλλων, οι ιδιαίτερα χαμηλές τιμές των μετάλλων που επηρέασαν και την ελληνική μεταλλεία-μεταλλουργία.

Άλλο βασικό χαρακτηριστικό της εποχής, αποτελεί η δυσβάσταχτη αύξηση του κόστους ενέργειας για πολλές ευρωπαϊκές βιομηχανίες (όπως και στην Ελλάδα), που τις οδήγησε σε υπολειτουργία ή κλείσιμο, με αντίστοιχες επιπτώσεις και στη ζήτηση Ο.Π.Υ. Λόγω της τεράστιας εσωτερικής οικονομικής κρίσης, οι εταιρείες παραγωγής αδρανών/δομικών υλικών, παλεύουν για την επιβίωσή τους. Αντίθετα, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις του κλάδου, αντιμετώπισαν με επιτυχία ένα ακόμη δύσκολο έτος.

Στις 29.2.2012, σε µεγάλη ηµερίδα που διοργανώνει ο ΣΜΕ, παρουσία εκπροσώπων κοµµάτων, εκπροσώπων µόνιµων επιτροπών της Βουλής, πρέσβεων, υπουργείων και ∆ηµ. ∆ιοίκησης, εκπροσώπων ΣΕΒ, Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ευρωπαϊκών Συνδέσµων, ΙΓΜΕΜ, ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ, εκπαιδευτικών ιδρυµάτων, εκπροσώπων εργαζοµένων, του Συλλόγου Μεταλλειολόγων Μηχ. και πλήθος συµµετεχόντων, ο υφυπουργός ΠΕΚΑ Ι. Μανιάτης, ανακοίνωσε επίσηµα την «Εθνική Πολιτική Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΟΠΥ)».

Χάρη στην πρωτοβουλία και την κυρίαρχη προσπάθεια του ΣΜΕ, η Ελλάδα κατέστη το τέταρτο κράτος που εξαγγέλλει Εθνική Πολιτική για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, µέσα στον ορυµαγδό της τεράστιας οικονοµικής κρίσης που έπληττε τη χώρα. Ένα κεντρικό αίτηµα δεκαετιών του ΣΜΕ, έγινε επιτέλους πραγµατικότητα. Αυτό αποτέλεσε αναµφισβήτητα, παρά τις µετέπειτα παλινδροµήσεις για το πώς εφαρµόζονται στην ελληνική πραγµατικότητα οι εξαγγελµένες πολιτικές, ίσως τη µεγαλύτερη επιτυχία του Συνδέσµου στην ιστορική διαδροµή των 90 χρόνων του.

Η έκδοση της Εθνικής Πολιτικής και το ένθετο για τη φυσιογνωµία του κλάδου, των οποίων επιµελήθηκε ο ΣΜΕ, κυκλοφορούν ευρύτερα, σε όσους έχουν σχέση µε τον κλάδο, σε βουλευτές, πολιτικά κόµµατα, ΟΤΑ, πανεπιστήµια, δηµόσιες υπηρεσίες, δηµοσιογράφους, ΜΜΕ, ευρωπαϊκά όργανα και Ευρωπαϊκούς Συνδέσµους.

H Εθνική Πολιτική Αξιοποίησης των ΟΠΥ, αποτελείται από 5 βασικούς άξονες: α) Η Εθνική Πολιτική, ως βασικό συστατικό της εθνικής και περιφερειακής αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας, β) Χωροταξικός Σχεδιασµός που θα διασφαλίζει τη δυνατότητα πρόσβασης στα κοιτάσµατα ΟΠΥ και την επίλυση των θεµάτων ανταγωνισµού των χρήσεων γης, γ) Κωδικοποίηση και εκσυγχρονισµός Λατοµικής/Μεταλλευτικής νοµοθεσίας-νέο πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης, δ) Προώθηση διαλόγου-αποδοχή από τοπική κοινωνία, ε) Εκπαίδευση-Έρευνα-Καινοτοµία. Για κάθε ένα άξονα, προσδιορίζονται απαιτούµενες επιµέρους πολιτικές και ενέργειες για την υλοποίησή του και εξειδικεύσεις των επιµέρους ενεργειών.

Η Εθνική Πολιτική προσδιορίζει επίσης 4 προαπαιτούµενα για την εφαρµογή της: γνώση του κοιτασµατολογικού δυναµικού της χώρας, προσδιορισµό κρίσιµων πρώτων υλών για την εθνική οικονοµία, ενσωµάτωση των προοπτικών της Ευρωπαϊκής και Παγκόσµιας Αγοράς ΟΠΥ και τέλος αξιοποίηση του µεταλλευτικού δυναµικού της χώρας µε σεβασµό στο περιβάλλον και στα πλαίσια των Αρχών Βιώσιµης Ανάπτυξης. Xαρακτηριστικό είναι το απόσπασµα της οµιλίας του Προέδρου του ΣΜΕ Ε. Φαίδρου, για την εφαρµογή στην πράξη και το µέλλον µιας τέτοιας πολιτικής:

Η εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης του Ορυκτού Πλούτου για να πραγµατοποιηθεί, πρέπει να περάσει κατά κύριο λόγο µέσα από µια ουσιαστική αλλαγή νοοτροπιών και πρακτικών όλων των εµπλεκόµενων (φορείς εκµετάλλευσης, Πολιτεία, ∆ηµόσια ∆ιοίκηση και Τοπικές Κοινωνίες). Ο ΣΜΕ συµµετείχε ολόψυχα στην προσπάθεια για τη δηµιουργία Εθνικής Μεταλλευτικής Πολιτικής. Η σηµερινή παρουσίασή της για τον κλάδο, σηµαίνει δέσµευση της πολιτικής ηγεσίας του τόπου για τον ορυκτό πλούτο της χώρας. Εµάς βέβαια µας ενδιαφέρει η εφαρµογή της πολιτικής αυτής και σας δηλώνουµε ότι θα αγωνιστούµε µε όλες τις δυνάµεις µας να γίνουν πράξη όλα αυτά που εξαγγέλθηκαν σήµερα.

Έτσι και έγινε, από την επόµενη µέρα της εξαγγελίας της Εθνικής Πολιτικής, ο ΣΜΕ ξεκίνησε µια έντονη προσπάθεια προς όλα τα µέτωπα (και είναι, δυστυχώς, πολλά), για το αυτονόητο, την εφαρµογή της εξαγγελθείσας πολιτικής. Ο Σύνδεσµος ενηµέρωσε τους πάντες για την Εθνική Πολιτική και ζήτησε επίµονα την εφαρµογή της.

Την ίδια χρονιά, ξεκίνησε η αναθεώρηση των Περιφερειακών Χωροταξικών Σχεδίων µε το Σύνδεσµο, για µία ακόµη φορά, να προσπαθεί να εντάξει σωστά την εξορυκτική δραστηριότητα στο νέο αυτό Χωροταξικό Σχεδιασµό, ζητώντας, τίποτα περισσότερο από την εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των ΟΠΥ και των όσων προβλέπει στον αντίστοιχο άξονα. Η προσπάθεια αυτή συνεχίστηκε όλο το 2013 και το 2014.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, µετά την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για τις Πρώτες Ύλες, η Commission, αποφάσισε να προχωρήσει ένα ακόµη βήµα, για την ανάπτυξη των Ευρωπαϊκών Πρώτων Υλών. Θεσμοθέτησε και έθεσε σε λειτουργία την «Innovation Partnership-πρόταση για µια Ευρωπαϊκή Σύµπραξη Καινοτοµίας σχετικά µε τις Πρώτες Ύλες». Ο ΣΜΕ, καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου µέχρι και το 2014, µαζί µε το ΥΠΕΚΑ, μετείχε έντονα στην προσπάθεια διαµόρφωσης του στρατηγικού σχεδιασµού εφαρµογής της σύµπραξης και την αποτελεσµατικότερη ένταξη της Ελληνικής Εξορυκτικής Βιοµηχανίας σε αυτήν.

Το 2013, για τις ορυκτές πρώτες ύλες χαρακτηρίστηκε ως ένα ακόµη έτος αστάθειας στις διεθνείς αγορές, µε συγκρατηµένη ως µειωµένη ζήτηση σε πολλά προϊόντα και σηµαντική µείωση τιµών στα µέταλλα. Το αυξανόµενο κόστος ενέργειας για τις ευρωπαϊκές βιοµηχανίες και ιδιαίτερα για τις ελληνικές, κατέστη δυσβάστακτο. Ο ΣΜΕ προέβαλε προς όλες τις κατευθύνσεις ότι πρέπει να ληφθούν µέτρα µείωσης του κόστους ενέργειας στις ενεργοβόρρες µεταλλουργίες της χώρας. Ο Σύνδεσµος ασχολήθηκε έντονα µε τη σχεδιαζόµενη, από το ΥΠΕΚΑ, επιβολή τελών επί των οριστικών µεταλλευτικών παραχωρήσεων και τα αυξηµένα µισθώµατα των δηµόσιων µεταλλευτικών χώρων, προσπαθώντας να βελτιώσει τον αρχικά προτεινόµενο σχεδιασµό του Υπουργείου, πιστεύοντας ότι θίγεται η βιωσιµότητα των µεταλλευτικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα αυτών που παράγουν µεταλλεύµατα χαµηλής αξίας (π.χ. βωξίτης).

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ξεκίνησε από την Commission, η προσπάθεια αναθεώρησης της Οδηγίας 2011/92/EU, για την Εκτίµηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από έργα (Εnvironmental Impact Assessment (EIA)). Μετά από έντονες παρεµβάσεις των Ευρωπαϊκών Συνδέσµων του κλάδου, στις οποίες µετείχε και ο ΣΜΕ και διήρκεσαν μέχρι και το 2014, η νέα Οδηγία ΕΙΑ, που συναποφασίστηκε από τα ευρωπαϊκά όργανα, ήταν αισθητά βελτιωµένη για τον κλάδο της εξόρυξης, έναντι του αρχικού σχεδιασµού. Παρολ’ αυτά, η αδειοδότηση έργων έγινε απαιτητικότερη σε επίπεδο εκπόνησης Μελετών Περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Επίσης ξεκίνησε η αναθεώρηση των Βέλτιστων ∆ιαθέσιµων Τεχνικών (Βest Available Techniques) (BAT)) για τη διαχείριση των εξορυκτικών αποβλήτων. Η προσπάθεια αυτή, συνεχίζεται και το 2014. Με παρέµβαση του ΣΜΕ στο ΥΠΕΚΑ, διορίστηκαν Έλληνες εκπρόσωποι στο Technical Workshop Group που επεξεργάζεται το ΒΑΤ.

Το 2014, ο ΣΜΕ ξεκίνησε διάλογο µε την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, για τη δηµιουργία Ειδικού Χωροταξικού για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες. Επεξεργάστηκε έκθεση σκοπιµότητας, θέτοντας ως βασικό στόχο το χωροταξικό σχεδιασµό που θα διασφάλισε τη δυνατότητα πρόσβασης στα κοιτάσµατα των Ορυκτών Πόρων και θα επέλυε τα θέµατα ανταγωνισµού των χρήσεων γης.

Το 2015 χαρακτηρίστηκε από κάμψη της ζήτησης που οδήγησε σε πτώση των τιμών πολλών εμπορευμάτων, ιδιαίτερα των μετάλλων, οδηγούμενη κυρίως από τη μείωση των ρυθμών ανάπτυξης ασιατικών χωρών -ειδικότερα της Κίνας- και υποβοηθούμενη από τη στασιμότητα στην Ευρώπη και την αναιμική ανάπτυξη στις ΗΠΑ. Η έντονη πτώση των τιμών του σιδηρομεταλλεύματος και η υπερπροσφορά χάλυβα αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της αγοράς του 2015. Η επιβράδυνση ανάπτυξης του κατασκευαστικού τομέα μείωσε τη ζήτηση πρώτων υλών και μετάλλων και προκάλεσε μία σειρά αλυσιδωτών συνεπειών σε ολόκληρο τον κλάδο. Επίσης σημειώθηκε πτώση της τιμής του χρυσού, ο οποίος άγγιξε τα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων πέντε ετών, καθώς και περιορισμός στη ζήτηση βιομηχανικών ορυκτών και των μαγνησιακών προϊόντων, με ανάλογη πίεση για πτωτικές κινήσεις στις τιμές των αντιστοίχων προϊόντων.

Τα ναύλα των θαλάσσιων μεταφορών υποχώρησαν αισθητά (σημειώθηκε το χαμηλότερο επίπεδο κόστους μεταφοράς από το 1985) με αποτέλεσμα απομακρυσμένοι προμηθευτές πρώτων υλών να γίνουν ανταγωνιστικοί σε αγορές στις οποίες δεν είχαν πρόσβαση διαφορετικά. Οι αυξανόμενες εξαγωγές κινέζικου χάλυβα σε πολύ χαμηλές τιμές δημιούργησαν στρεβλώσεις στη διεθνή αγορά.

Στην Ελλάδα, το 2015 χαρακτηρίστηκε από ευρύτερη οικονομική και πολιτική αστάθεια με αποτέλεσμα την ύφεση και την υπο-λειτουργία του εγχώριου τραπεζικού συστήματος (capital controls) που δημιούργησε σημαντικά προβλήματα ρευστότητας και συνέχισης της λειτουργίας στις ελληνικές επιχειρήσεις. Επιπλέον, πέρα από τις προκλήσεις που αντιμετώπισε το σύνολο της επιχειρηματικής κοινότητας, η εξορυκτική βιομηχανία αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει συστηματική δυστοκία στις σχέσεις της με τη δημόσια διοίκηση, όπως από την μία πλευρά σημαντικές καθυστερήσεις στις αδειοδοτήσεις υπαρχουσών δραστηριοτήτων και νέων επενδύσεων αλλά και από την άλλη γρήγορες ταχύτητες στην επιβολή τελών και άλλων επιβαρύνσεων στην εξορυκτική δραστηριότητα.

Στην εσωτερική αγορά η απορρόφηση πρώτων υλών, μετάλλων και δομικών υλικών, ήταν χαμηλή και ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ζήτηση τσιμέντου στην Ελλάδα εκτιμήθηκε ότι το 2015, κινήθηκε στα επίπεδα του 1962, ενώ στον τομέα της ενέργειας, σημειώθηκαν συνεχείς μειώσεις της παραγωγής λιγνίτη λόγω του περιορισμού της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, της αυξημένης χρήσης φυσικού αερίου, των εισαγωγών φτηνότερης ενέργειας αλλά και λόγω του υψηλού κόστους εξαγοράς δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα. Αντίθετα, οι εξαγωγές ελληνικού μαρμάρου και οι σημαντικές εξαγωγές ελληνικού τσιμέντου σημείωσαν ιδιαίτερα καλή επίδοση.

Τα μέλη του Συνδέσμου ανταποκρίθηκαν σε αυτές τις προκλήσεις αποτελεσματικά, χάρη στην εξωστρέφειά τους και την πιστοληπτική τους αξιοπιστία. Η υιοθέτηση αποτελεσματικών πρακτικών διαχείρισης ρίσκου τους επέτρεψαν να υλοποιήσουν, έστω και με δυσκολίες, τα επιχειρησιακά τους σχέδια ώστε συνολικά να παραμείνουν ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες της χώρας και πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για την εθνική οικονομία. Κλειδί στη σταθερότητα του κλάδου αποτελεί και η συστηματική προσέγγιση σε θέματα περιβαλλοντικής υπευθυνότητας, υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων όπου οι προκλήσεις εξακολουθούν να είναι μεγάλες, καθώς επίσης και υπεύθυνης λειτουργίας και αποδοχής του ρόλου των επιχειρήσεων από τις τοπικές κοινωνίες.

Tο Νοέµβριο του 2014 ανακοινώθηκε η σύµπραξη του Οµίλου S&B µε τον Όµιλο IMERYS, µέσω µίας στρατηγικής σηµασίας συγχώνευσης των δύο οµίλων. Οι δύο όµιλοι, διαφορετικών σχετικών µεγεθών αλλά παρεµφερών επιχειρηµατικών µοντέλων, οραµάτων και αξιών ένωσαν τις δυνάµεις τους µε στόχο την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους. Τον Φεβρουάριο του 2015, ολοκληρώθηκε η συµφωνία µέσω της οποίας η «S&B» συγχωνεύθηκε µε την «IMERYS» µε ανταλλαγή µετοχών και καταβολή µετρητών. Η νέα επωνυμία της Εταιρείας είναι ΙΜΕRYS BIOMHXANIKA OΡΥΚΤΑ ΕΛΛΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ.

Το 2015, οι εταιρείες μέλη του ΣΜΕ, είναι οι εξής: ΑΓΕΤ (ασβεστολιθικά αδρανή-τσιμέντο), Αλουμίνιο της Ελλάδος (νυν ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ) (αλουμίνα, αλουμίνιο), Βιομηχανικά Ορυκτά Ελλάδος (εξόρυξη και επεξεργασία λατομικών ορυκτών), , IMERYS ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΕΛΛΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ (μπεντονίτης, περλίτης), Γεωελλάς (Ατταπουλγίτης, σαπονίτης), ΔΕΗ Γενική Δν/ση Ορυχείων (λιγνίτης), ΔΕΛΦΟΙ-ΔΙΣΤΟΜΟΝ Α.Μ.Ε (βωξίτης), Ελληνικά Λατομεία (δομικά υλικά), Ελληνικοί Λευκόλιθοι Α.Μ.Β.Ν.Ε.Ε (λευκόλιθος, δίπυρος και καυστική μαγνησία, πυρίμαχα), ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ (μικτά θειούχα, έρευνα χρυσού), EΛΜΙΝ Βauxites (βωξίτης), ΘΕΡΜΟΛΙΘ ΑΕ (βιομηχανικά ορυκτά), ΙΝΤΕΡΜΠΕΤΟΝ Δομικά Υλικά ΑΕ (ποζολάνη, γύψος, καολίνης, δομικά υλικά), ΚΥΒΟΣ ΑΕ (ποζολάνη), ΛΑΒΑ Μ.Λ.Α.Ε (γύψος, ποζολάνη, πυριτικό, ελαφρόπετρα), ΛΑΡΚΟ Γ.Μ.Μ.Α.Ε (λιγνίτης, σιδηρονικέλιο), ΛΑΡΣΙΝΟΣ ΑΕ (δομικά υλικά), Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας (λιγνίτης), LAFARGE BETON (ασβεστολιθικά αδρανή, σκυρόδεμα), Sibelco ΕΛΛΑΣ ΑΕ (χουντίτης, υδρομαγνησίτης), Μάρμαρα Διονύσου-Πεντέλης Α.Ε.Β.Ε (μάρμαρα), Μεταλλευτική Θράκης ΑΕ (χρυσός), ΟΜΥΑ ΕΛΛΑΣ ΑΕ (ανθρακικό ασβέστιο), ΜΠΕΝΤΟΜΑΙΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΙΜΩΛΟΥ (μπεντονίτης, ποζολάνη), ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΑΕ ΜΑΡΜΑΡΑ ΓΡΑΝΙΤΕΣ (μάρμαρα), ΤΕΡΝΑ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ ΑΕ (λευκόλιθος), ΑΕ Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ (δομικά υλικά), ΧΑΛΥΨ Δομικά Υλικά ΑΕ (δομικά υλικά), Χρυσωρυχεία Θράκης (έρευνα χρυσού).

Το 2016 ήταν ακόµη µία χρονιά προκλήσεων για την εθνική οικονοµία και την ελληνική επιχειρηµατικότητα. Μέσα σ’ ένα ασταθές και αβέβαιο περιβάλλον, η Ελληνική Εξορυκτική Βιοµηχανία το 2016 σηµείωσε σταθερές ή αυξηµένες επιδόσεις στους περισσότερους κλάδους της, µε εξαίρεση τη σηµαντικά µειωµένη παραγωγή λιγνίτη.

Στα παραγόµενα µέταλλα και µεταλλικά προϊόντα (νικέλιο-αλουµίνιο) καταγράφηκε αύξηση τιµών σε σχέση µε το 2015 ενώ τα προϊόντα λευκόλιθου κράτησαν το µερίδιό τους στη διεθνή αγορά, σηµειώνοντας και µικρή ανάπτυξη, οι τιµές τoυς όµως συµπιέστηκαν λόγω υπερπροσφοράς κινεζικών προϊόντων.

Στη παραγωγή λιγνίτη καταγράφηκε νέα σηµαντική υποχώρησή της κατά 18% σε σχέση µε το 2015, λόγω µείωσης στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και εισαγωγών, αυξανόµενου ανταγωνισµού προµηθευτών ενέργειας, εισαγωγών, απόσυρσης-µείωσης µονάδων ατµοηλεκτρικών σταθµών και αυξηµένης υποχρεωτικής συµµετοχής των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας.

Τα µεταλλεύµατα όπως βωξίτης και τα συµπυκνώµατα µικτών θειούχων, διατήρησαν ή οριακά αύξησαν τις τιµές τους.

Τα βιοµηχανικά ορυκτά παρέµειναν γενικά σε σταθερά επίπεδα, µε σηµαντική συµβολή στις εξαγωγικές επιδόσεις του κλάδου, ενώ τα µάρµαρα συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία.

Στα αδρανή υλικά σηµειώθηκε µικρή αύξηση της παραγωγής κατά 7% έναντι του 2015 χάρη στη ζήτηση που δηµιούργησαν τα έργα στην περιφέρεια και ο κλάδος του τσιµέντου συντηρεί την δραστηριότητά του κυρίως χάρη στην εξαγωγική δραστηριότητα που ανέπτυξε ενώ αναµένεται να αντιµετωπίσει κοστολογικές προκλήσεις µετά από το 2020.

Τα µέλη του ΣΜΕ συνέχισαν την εστίαση τους στην βιώσιµη ανάπτυξη του κλάδου δίνοντας βάρος στην εκπαίδευση του προσωπικού για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του και την συστηµατική ευαισθητοποίησή του στην ασφαλή συµπεριφορά στο χώρο εργασίας, στην µετα-µεταλλευτική αξιοποίηση των χώρων στους οποίους ολοκληρώθηκε η εξορυκτική δραστηριότητα καθώς και στη βελτιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας.

Παράλληλα, ο Σύνδεσµος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στη µελέτη, ανάδειξη και προβολή της συνεισφοράς της εξορυκτικής βιοµηχανίας στην εθνική οικονοµία και στην περιφερειακή ανάπτυξη, µε την υποστήριξη και ανάδειξη σχετικής µελέτης που εκπονήθηκε από το ΙΟΒΕ, την ενεργή συµµετοχή σε αρκετά διεθνή συνέδρια που οργανώθηκαν στην Ελλάδα καθώς και τη συστηµατική αρθρογραφία και προβολή της φυσιογνωµίας του κλάδου στα έντυπα και ηλεκτρονικά µέσα ενηµέρωσης.

Με πλήρη και τεκµηριωµένη γνώση των δυνατοτήτων του κλάδου να συµβάλει αποτελεσµατικά σε ένα νέο αποτελεσµατικό παραγωγικό µοντέλο της εθνικής οικονοµίας ο Σύνδεσµος πραγµατοποίησε σειρά συναντήσεων µε την αρµόδια πολιτική ηγεσία µε σκοπό την ανάδειξη των σηµαντικών προκλήσεων του κλάδου όπως η επιτακτική ανάγκη άµεσης εφαρµογής της Εθνικής Μεταλλευτικής Πολιτικής για την αξιοποίηση των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΟΠΥ), η ανάγκη εκπόνησης Ειδικού Χωροταξικού Ορυκτών Πρώτων Υλών, η βελτίωση και προβλεψιµότητα των αδειοδοτικών διαδικασιών, η ασφάλεια δικαίου, σταθερό φορολογικό καθεστώς φιλικό προς επενδύσεις καθώς και την εγκαθίδρυση κλίµατος αµοιβαίας εµπιστοσύνης, συνεργασίας και διαλόγου. Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στην ανάγκη επιτάχυνσης θέσπισης ενός ολοκληρωµένου Λατοµικού Κώδικα που χρονίζει και δηµιουργεί κλίµα αβεβαιότητας για τις επενδύσεις σ΄ αυτόν τον ζωτικό τοµέα της εξορυκτικής βιοµηχανίας.

Ψηφίστηκε ο ν. 4409/2016 με τον οποίο τροποιείται ο δασικός νόμος 4280/2011, που αφορά υποχρεώσεις των λατομείων για πρόσθετες αναδασώσεις ίσης έκτασης με αυτήν της επέμβασής τους, καταργώντας τη διάταξη αυτή. Επίσης, ψηφίστηκε ο ν. 4442/2006 με τον οποίο συντομεύονται οι αδειοδοτήσεις λειτουργίας των επιχειρήσεων. Ο νόμος αυτός, συμπεριλαμβάνει και τις επιχειρήσεις της εξορυκτικής-μεταλλουργικής βιομηχανίας. Οι απλοποιήσεις που αναφέρονται στο νόμο δεν αφορούν την περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων όπως και θέματα χωροταξίας και πολεοδομίας.

Το 2017, η ελληνική οικονοµία εµφάνισε σαφείς σταθεροποιητικές τάσεις και θετική ανάπτυξη του ΑΕΠ χωρίς όµως ακόµα αυτό ακόµα να επιδρά σηµαντικά στον κλάδο µας.

Στα πλαίσια αυτά για τα µέλη µας έχουµε διττή εικόνα µε καλές επιδόσεις για τις εξαγωγικές δραστηριότητες και στασιµότητα ή πτώση για τις δραστηριότητες της εγχώριας αγοράς.

Τα µεταλλεύµατα εµφανίζουν σταθερή πορεία το 2017 µε οριακές βελτιώσεις τιµών.

Συνεχίστηκε η αύξηση τιµών στα παραγόµενα µέταλλα, µεταλλικά προϊόντα και συµπυκνώµατα και το 2017. Στα προϊόντα µαγνησίας έχουµε αυξηµένους όγκους το 2017 χωρίς σηµαντικές βελτιώσεις στα οικονοµικά αποτελέσµατα.

Τα αδρανή υλικά στην περασµένη χρονιά, µε τη συνεχιζόµενη µεγάλη κρίση στον κατασκευαστικό τοµέα και την ανυπαρξία νέων έργων, σηµείωσαν µείωση παραγωγής περί τα 4%.

Ο κλάδος του τσιµέντου που έχει άµεση σχέση µε την εξορυκτική δραστηριότητα συντηρείται χάρη στις εξαγωγές που πραγµατοποιεί. Σηµειώνεται ότι η εγχώρια κατανάλωση τσιµέντου βρίσκεται ακόµα στα επίπεδα της δεκαετίας του 1960.

Ο κλάδος του µαρµάρου είχε σταθερά ανοδική πορεία λόγω των υψηλών εξαγωγών που ωθούνται από τη µεγάλη ζήτηση καλής ποιότητας µαρµάρων στη διεθνή αγορά. Σηµειώνουµε ιδιαίτερα τις εξαγορές που έγιναν στο χώρο και οδηγούν στην διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και εκτός Ελλάδας ή την ενοποίηση δραστηριοτήτων.

Τα βιοµηχανικά ορυκτά συνέχισαν την καλή τους πορεία όλο το 2017, µε ελαφρά υψηλότερες πωλήσεις έναντι του 2016. Ο διεθνής ανταγωνισµός στον τοµέα αυτόν είναι ιδιαίτερα οξύς, µε αποτέλεσµα να ωθούνται οι τιµές προς τα κάτω.

Η παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη εμφάνισε σχετική αύξηση έναντι του 2016. Η συµµετοχή του λιγνίτη στο σύνολο της παραγωγής ενέργειας εμφανίστηκε επίσης αυξηµένη φτάνοντας το 30%, έχοντας συµβάλλει σηµαντικά στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας σε περιπτώσεις σηµαντικής αύξησης της ζήτησης αιχµής.

Σε αντίθεση µε την συνολική θετική πορεία του κλάδου η επένδυση στον τοµέα του χρυσού καθυστέρησε σηµαντικά λόγω της συνεχιζόµενης εκκρεµότητας στην αδειοδότησή της.

Κυρίαρχο αντικείµενο του Συνδέσµου, σε κανονιστικό επίπεδο για όλη τη διάρκεια του 2017, ήταν η συµµετοχή του στην διαµόρφωση του νέου Λατοµικού νόµου.

Βασική κανονιστική εξέλιξη που θα επηρεάσει και τον εξορυκτικό κλάδο στο εγγύς μέλλον αποτελεί η τροποποίηση της Οδηγίας 9824/ ΕC περί προστασίας των εργαζομένων από χημικούς ρύπους (Chemical Agents Directive (CAD)) και η τροποποίηση της οδηγίας 2004/37/EC (CMD) για την προστασία των εργαζομένων από καρκινογόνες ουσίες. Και στις δύο περιπτώσεις, τα ευρωπαϊκά όργανα αποφάσισαν να ενταχθούν στις αντίστοιχες οδηγίες νέες επικίνδυνες ουσίες με πολύ χαμηλά όρια, προβληματίζοντας ιδιαίτερα τον κλάδο της εξόρυξης.

Συγκεκριμένα, αυτά που μας αφορούν είναι στη μεν CAD το CO, NO και ΝΟ2 και στη δε CMD το εισπνεύσιμο κρυσταλλικό πυριτικό.

Παρά το δύσκολο οικονοµικό περιβάλλον, οι δαπάνες προστασίας περιβάλλοντος και αποκατάστασης τοπίουαυξήθηκαν, αναδεικνύοντας την ευαισθητοποίηση του κλάδου στον τοµέα αυτό. Με την ευκαιρία πολλών συναντήσεων, ο Σύνδεσµος προέβαλε τα επιτεύγµατα στο θέµα µε ιδιαίτερη έµφαση στις µετα-µεταλλευτικές χρήσεις και στη σύνδεση «εξόρυξη-περιβάλλον-τουρισµός».

Ο Σύνδεσµός συνέχισε την προσπάθεια ανάδειξης του κλάδου και της σηµαντικής του συµβολής στην ευηµερία µας και την ανάπτυξη της οικονοµίας, µε σηµαντική αρθρογραφία και παρουσία στα έντυπα και ηλεκτρονικά µέσα ενηµέρωσης. Διενεργώντας σχετική δηµοσκόπηση κατέγραψε και δηµοσιοποίησε την άποψη της κοινής γνώµης για τις προκλήσεις στην αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας. Υποστηρίξαµε και είχαµε ενεργό συµµετοχή στην υλοποίηση της Έκθεσης του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας «Τα Ορυκτά και ο Άνθρωπος», η οποία λειτούργησε το β’ εξάµηνο του 2017 µε σηµαντική επιτυχία.

Παρά το δύσκολο οικονοµικό περιβάλλον οι δαπάνες προστασίας περιβάλλοντος και αποκατάστασης τοπίου αυξάνονται, αναδεικνύοντας την ευαισθητοποίηση του κλάδου στον τοµέα αυτό. Ο Σύνδεσµός µας προέβαλε τα επιτεύγµατά του στο θέµα µε ιδιαίτερη έµφαση στις µετα-µεταλλευτικές χρήσεις και στη σύνδεση «εξόρυξη-περιβάλλον-τουρισµός».